Terapia Manualna Holistyczna dr. Andrzeja Rakowskiego jest dynamicznym systemem leczenia zaburzeń czynności narządu ruchu. Założenia teoretyczne, techniki badawcze i zabiegowe Terapii Manualnej Holistycznej pozwalają na efektywną pracę z objawem chorobowym dzięki wykorzystaniu odpowiedzi organizmu na zadawany bodziec leczniczy. Dlatego też terapia dolegliwości narządu ruchu prowadzona jest wielokierunkowo oraz uwzględnia rolę stresu w generowaniu objawów.
Terapia CranioSacralna Upledgera (znana również jako terapia czaszkowo-krzyżowa) to jedna z metod terapii manualnej. Cechą charakterystyczną tej terapii jest jej delikatność. Terapeuta pracuje w sposób nieinwazyjny, wykorzystując najczęściej nacisk o sile 5 gramów. Poprzez pracę z tkankami wpływa na tak zwany układ craniosacralny, odpowiedzialny za prawidłowy rozwój oraz funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego.
PNF czyli Prioprioceptywne torowanie nerwowo – mięśniowe jest to amerykańska koncepcja fizjoterapii neuro-mięśniowej stworzona przez dra Hermana Kabata i jego asystentkę Margaret Knott w 1947r w Vallejo na terenie Kalifornii. Początkowo koncepcja ta była dedykowana pacjentom, cierpiącym na stwardnienie rozsiane (SM) i chorobę Heinego – Medina. Z biegiem czasu PNF ewoluował; można tę meodę zastosować u pacjentów z wieloma innymi schorzeniami narządu ruchu.
Korzyści z leczenia metodą PNF to:
Wskazania do wykonywania terapii metodą PNF:
Neurologiczne:
Ortopedyczne:
Neurorehabilitacja to zabiegi oraz różne metody terapeutyczne, nakierowane na zdrowienie i utrzymanie funkcji chorych z uszkodzeniem centralnego (CUN) i obwodowego układu nerwowego (OUN). Najczęściej spotykanymi schorzeniami centralnego układu nerwowego są udary przekrwienne i niedokrwienne mózgu oraz choroba Parkinsona i mózgowe porażenie dziecięce. Do schorzeń obwodowych należą stwardnienia rozsiane i stwardnienie zanikowe boczne. Każde z nich wymaga indywidualnego podejścia, specyficznego dla danego problemu w zakresie czasu, intensywności i rodzaju bodźca zabiegowego.
Choroby neurologiczne, w większym stopniu niż inne, utrudniają codzienne życie co raz większej liczbie ludzi. Niejednokrotnie problem dotyka nie tylko samego chorego, ale też całą rodzinę pacjenta. Współczesna rehabilitacja zaczyna rozumieć potrzeby pacjentów neurologicznych. Zaczyna zwracać uwagę na takie zjawiska jak np. zespół zaniedbania połowiczego czy sam fakt, że nie tylko dana „zajęta” kończyna jest chora, ale cały człowiek – łącznie z kończyną “zdrową” i umysłem / emocjami. Aby przywrócić upragnioną przez pacjenta funkcję, należy wykorzystać potencjał całego ciała.
Wedle żartobliwego hasła “People Need Fun” (ludzie potrzebują zabawy), nabudowanego na skrócie jednej z metod neurorehabilitacyjnych – PNF (ang. proprioceptive neuromuscular facilitation) wiadomo też, że aby w pełni wykorzystać neuroplastyczność mózgu ćwiczenia, oprócz swojej biomechanicznej funkcji, powinny być zabawą dla pacjenta i być nakierowane na realne, codzienne zadania. Dopiero przy takim podejściu wykorzystujemy neuroplastyczność i pozwalamy na tworzenie się nowych synaps między neuronami. Jest to bardzo ważne, ponieważ jeszcze do niedawna funkcjonował mit, że jeśli np. po roku do dwóch lat od udaru mózgu nie nastąpi poprawa, to nie pojawi się nigdy. Obecna wiedza natomiast dowodzi, że w kolejnych latach też można odzyskać upragnioną funkcję, choć jest to trudniejsze ze względu na wyrobione już nawyki i brak nowych, nieznanych dla pacjenta bodźców, które powinien zapewnić fizjoterapeuta.
Główne zadania rehabilitacji neurologicznej:
przywrócenie wszystkich utraconych funkcji,
w przypadku, kiedy odzyskanie utraconej funkcji nie jest możliwe, należy pacjenta nauczyć radzić sobie w inny sposób, ale z zachowaniem prawidłowych lub zbliżonych do ideału wzorców ruchowych,
jeżeli nie ma możliwości wypracowania jakiejkolwiek nowej funkcji, należy skierować działania na podtrzymanie tych, które już istnieją.
Wskazania:
choroby związane z utrzymaniem równowagi,
przebyte incydenty naczyniowe Ośrodkowego Układu Nerwowego (udary mózgu i przebyte krwotoki),
stwardnienie rozsiane (SM),
stwardnienia zanikowe boczne (SLA),
choroby powodujące zaburzenia w utrzymywaniu równowagi,
choroby, które powodują upośledzenie stereotypu chodu,
choroba Parkinsona,
niedowłady,
dziecięce porażenie mózgowe (MPD).
METODA VOJTY
Jest to neurofizjologicznie sterowany system torowania, mający na celu przywrócenie wrodzonych fizjologicznych wzorców ruchowych, które są zablokowane w swoim rozwoju przez wczesnodziecięce uszkodzenia mózgu lub zostały utracone na skutek urazów. Metoda ta zwana również uruchomieniem odruchów, jest stosowana głównie profilaktycznie i leczniczo w dziecięcych neurologicznych zaburzeniach ruchowych oraz ortopedycznych wadach postawy.
Rehabilitacja metodą Vojty opiera się na zasadzie wywoływania odruchów: przez nacisk na określone punkty ciała wywołuje się takie odruchy, jakie występują w normalnym motorycznym rozwoju dziecka. Podczas terapii bezwzględnym warunkiem uzyskania prawidłowej reakcji ze strony centralnego układu nerwowego dziecka jest bezbolesność działania terapeuty oraz rodziców w trakcie stymulacji. Niezachowanie tej zasady spowoduje włączenie się receptorów bólu, czyli nocyceptorów. Spowoduje to uniemożliwienie dotarcia odpowiednich bodźców z receptorów czucia głębokiego (proprioreceptorów) do mózgu, a w konsekwencji nie zostaną wywołane pożądane reakcje. Vojta wykorzystuje szczególnie dwa systemy torowania korygujące postawę: tzw. pełzanie odruchowe i obrót odruchowy.
Reakcja, którą wywołujemy dzieje się poza wolą dziecka. Jednocześnie zostaje przyłożony odpowiedni opór. Dla dziecka jest to ciężka praca oraz odczucie dużego dyskomfortu wobec którego ma ono prawo wyrazić swoją dezaprobatę i niezadowolenie przez płacz.
Wskazania:
Pierwsze objawy u dziecka, które mogą zaniepokoić rodziców to:
Przeciwwskazania:
◆ ostre stany chorobowe połączone z gorączką lub stanem zapalnym
◆ stan po szczepieniach z użyciem szczepionek zawierających żywe drobnoustroje wg wskazań lekarza (z reguły przez 10 dni po szczepieniu)
◆ ogólne złe samopoczucie pacjenta
◆ łamliwość kości
◆ upośledzenie umysłowe
◆ autyzm
◆ choroby nowotworowe
◆ niektóre choroby mięśni i serca.
Kinesiology Taping ( KT ) – metoda terapeutyczna polegająca na oklejeniu plastrami kinesiology tape /k-active tape wybranych fragmentów ciała,wykorzystująca ich działanie sensoryczne. Podstawowym założeniem tej metody jest połączenie naturalnych mechanizmów samoleczenia organizmu z klasyczną fizjoterapią. Kinesiology Taping został opracowany i spopularyzowany na początku lat 70 ubiegłego wieku. Jego autorem jest japoński chiropraktyk dr Kenzo Kase.
Kinesiology taping działa na organizm poprzez:
– sensorykę;
– wspomaganie pracy mięśni;
– rozluźnianie zbyt mocno napiętych mięśni;
– wspomaganie funkcji więzadeł, a poprzez to wspomaganie działania stawów;
– wsparcie układu limfatycznego;
– poprawę miejscowego krążenia;
– poprawę układu powięzi;
– wsparcie właściwego ustawienia części ciała;
– działanie przeciwbólowe.
W zależności od celu terapii stosowane są techniki:
– mięśniowa;
– powięziowa;
– korekcyjna;
– limfatyczna;
– funkcjonalna.
Każda aplikacja jest poprzedzona badaniem, oceną układu mięśniowo – powięziowego. Nie jest oparta na stosowaniu gotowych szablonów do poszczególnych schorzeń. Aplikacja taśmy na dany segment ciała może być wykonana za pomocą pojedynczej techniki lub kilku technik łączonych. Plastry są tak zaprojektowane, aby nie przeszkadzały w codziennym funkcjonowaniu. Wykonane są z wysokplastycznej bawełny niepowodującej odparzeń ani uczuleń, przepuszczają wodę i powietrze. Grubość i ciężar oraz rozciągliwość plastra podobna jest do właściwości skóry. W swej strukturze nie posiadają żadnych elementów farmakologicznych. Są wodoodporne, jednorazowa aplikacja utrzymuje się 3-5 dni max 7 dni. Bardzo dużą zaletą metody jest utrzymujący się efekt terapeutyczny przez 24 h na dobę.
Korzystać z tej metody może prawie każdy, jest łagodną formą terapii znajdującą zastosowanie u dzieci, kobiet w ciąży, a także u osób w przypadku, których przeciwwskazana jest jakakolwiek inna forma rehabilitacji.
Wskazania do kinesiology tapingu:
Terapia tkanek miękkich – to metoda polegająca na diagnozowaniu i leczeniu tkanek skóry, podskórnych, powięzi, mięśni oraz struktur okołostawowych. Wykorzystuje ona określone techniki manualne mające na celu usunięcie napięć i dysfunkcji układu mięśniowo- powięziowego (mięśni, ścięgien, więzadeł i powięzi). Poprawia ukrwienie i elastyczność tkanek, umożliwia usunięcie restrykcji i tzw. “sklejeń” pomiędzy poszczególnymi ich warstwami. Poprzez rozluźnienie ,wydłużenie, zlikwidowanie zrostów oraz uwolnienie utrzymujących się nieprawidłowych wzorców napięć w tkankach, uzyskujemy przyspieszoną ich regenerację, co daje efekt przeciwbólowy.
Bardzo często przyczyną bólu różnych części ciała jest tzw. dysbalans mięśniowo- powięziowy, który polega na zwiększonym napięciu i skróceniu jednych tkanek w stosunku do innych nadmiernie rozciągniętych. Zbiór różnych technik stosowanych w terapii tkanek miękkich, dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta, umożliwia uzyskanie dobrych rezultatów terapeutycznych i powrót do fizjologicznej równowagi mięśniowej.
Techniki wykorzystywane w terapii:
– Mięśniowo – Powięziowe Rozluźnianie;
– Techniki Energizacji Mięśni;
– Techniki Rozluźniania Pozycyjnego;
– Aktywne Rozluźnianie;
– Terapia Punktów Spustowych;
– Masaż Tkanek Głębokich.
Wstępem do terapii jest ocena stanu napięcia poszczególnych mięśni, ich wrażliwości, bolesności bądź asymetrii między dwiema stronami ciała. Metoda tkanek miękkich może być stosowana u osób w stanach ostrych jak i u osób z bólem przewlekłym. Jest ona bezpieczna dla pacjentów w każdym wieku.
Wskazania do terapii:
– zespoły bólowe kręgosłupa;
– napięciowe bóle głowy,migreny;
– różnego rodzaju bóle żuchwy, pachwin, krocza;
– zaburzenia napięcia mięśniowego,sztywność mięśni;
– ograniczenia ruchomości stawów;
– blizny, obrzęki;
– po unieruchomieniu stawów (po urazach,operacjach);
– choroby zwyrodnieniowej i reumatyczne w celu rozluźnienia mięśni i złagodzenia dolegliwości bólowych;
– wady postawy: skoliozy,koślawość, szpotawość kolan,stóp.
Neuromobilizacja to skuteczna metoda terapeutyczna,zaliczana do terapii manualnych, celem jej stosowania jest poprawa funkcjonowania układu nerwowego człowieka. Spełnia ona szereg ważnych zadań: bada oraz diagnozuje zaburzenia w układzie nerwowym,wpływa korzystnie na elastyczność i ukrwienie tkanki nerwowej, redukuje napięcia tkanek,wspomaga ich regenerację. Najbardziej znany typ neuromobilizacji to metoda Butlera. Australijski terapeuta stworzył technikę pozwalającą na diagnozowanie i likwidację zaburzeń przesuwalności tkanki nerwowej w odniesieniu do innych tkanek,co znacznie redukuje dolegliwości bólowe, dlatego też jest stosowana głównie w leczeniu bólu.
Metoda Butlera polega na napinaniu i rozciąganiu danego nerwu ,tak aby przemieszczały się wewnętrzne i zewnętrzne jego struktury. Uzyskuje się to dzięki odpowiedniemu ustawieniu kątowemu stawów w okolicy których przebiega nerw. Aby doszło do maksymalnego napięcia danego nerwu, można dodatkowo zastosować trakcję lub ruch w danym stawie. Dobór i modyfikacja technik zależy od objawów, które występują w badaniu klinicznym u pacjenta.
W zależności od części ciała i rodzaju schorzenia wyróżniamy następujące rodzaje terapii:
– neuromobilizację nerwu kulszowego;
– neuromobilizację nerwu łokciowego;
– neuromobilizację nerwu promieniowego, strzałkowego.
Neuromobilizacji poddają się:
– nerwy obwodowe kończyn górnych i dolnych;
– krótkie nerwy zaopatrujące poszczególne mięśnie;
– zawartość kanału kręgowego;
– nerwy czaszkowe i rdzeniowe;
– sploty nerwowe;
– nerwy zaopatrujące narządy wewnętrzne.
W trakcie terapii pacjent może odczuwać ciepło rozchodzące się aż do palców, jest to zabieg przyjemny,relaksujący i bezbolesny.
Wskazania do terapii:
– dolegliwości bólowe (bóle piekące, tępe, stresowe, migreny);
– zaburzenia mięśniowe (wzmożone napięcie,bolesne i nadmierne skurcze, bolesne przykurcze,zaniki mięśniowe);
– dysfunkcje i dolegliwości narządów jamy brzusznej;
– zaburzenia czucia (przeczulica, cierpnięcia, mrowienia);
– zmniejszenie siły mięśniowej;
– ograniczenia ruchomości w stawach;
– zaburzenia propriocepcji;
– brak równowagi psychofizycznej;
– schorzenia takie jak: rwy,zespoły cieśni,łokieć tenisisty, bolesny bark,konflikt podbarkowy.